Skip to main content

Station 16

De boerenstad

Ruimte voor mensen, koeien & weefgetouwen

Informatiepunt:
- Oststraße 31

Landbouw als natuurlijke nevenfunctie
Schmallenberg was een boerenstad: de landbouw kenmerkte eeuwenlang het leven en het stadsbeeld. Tot ver in het midden van de 20e eeuw was landbouw het hoofd- of nevenberoep van bijna alle families. De middenklasse boeren woonden in de stad en bewerkten hun akkers buiten de stad. Ze hielden vee bij en in hun huizen in de stad. De huizen die na de stadsbrand van 1822 werden gebouwd, hielden rekening met deze omstandigheden: ze werden gebouwd voor zowel mensen als dieren. Ze werden gebruikt om vee te houden, hooi op te slaan, landbouwwerktuigen onder te brengen en boter en melk te produceren en op te slaan in een aparte zuivelfabriek. Voor en achter het huis was ruimte voor mesthopen en stapels beukenhout. De veeteelt - er werden koeien, geiten, kippen, konijnen en varkens gehouden - zorgde voor de basisvoorraad melk, boter, eieren en vlees voor de huishoudens.

Huizen voor mensen en dieren
Het huis Oststraße 31 werd in 1822 gebouwd als een vijfassig huis met twee verdiepingen en een dakrand op een kelder van breuksteen die bij het vorige gebouw hoorde. In 1822 werd een minimale afstand tot het naburige gebouw (Oststraße 33) van 20 voet (1 Pruisische voet = 31,4 cm), ongeveer 6,3 meter, voorgeschreven. Hierdoor had elk huis aan één kant een brede binnenplaats, die voor landbouwdoeleinden kon worden gebruikt Werden. Aan de andere kant stonden de huizen dicht bij het naburige erf.
De woonvertrekken bevonden zich in het voorste deel van de meestal twee verdiepingen tellende huizen. Daarachter bevond zich het gedeelte voor het vee. De muren van de kelder waren niet gemaakt van eiken balken, Sondern waren van steen. Alleen het woongedeelte had een kelder: in deze kelders werden aardappelen en rapen opgeslagen. Het hooi werd opgeslagen op de zolder: naast het opslaan van proviand diende het ook als thermische isolatie in de winter. Tussen de stallen en de woonvertrekken bevond zich de veekeuken, die een wateraansluiting en een gootsteen had. In de veekeuken stond ook de "varkens- of stookpot", waarin varkensvoer werd gekookt, worsten werden gekookt tijdens het slachten of was werd gekookt. De zuivelkeuken aan de noordkant van het huis werd gebruikt om voorraden op te slaan en melk te verwerken.
Er was een nauwe band met de dieren waarmee mensen nauw samenleefden. Ze werden door de jaren heen gevoederd, gemolken, verzorgd en uiteindelijk geslacht. s Nachts werden de koeien vastgeketend in de stal en de mest werd verzameld in de mestbak. De stal werd meerdere keren per week uitgemest en de uitwerpselen werden verzameld op de mesthoop, die binnen zes maanden waardevolle mest opleverde. In de jaren 1950 werd het vee alleen nog maar naar Weide geleid, vastgebonden aan de weg, omdat het autoverkeer aanzienlijk was toegenomen. Het verzorgen van de dieren, vooral het melken van de koeien 's ochtends en 's middags, was een vrouwentaak, net als het verwerken van de melk. Als er een koe in huis was, leed het gezin geen armoede, zelfs niet tijdens de barre oorlogs- en naoorlogse periode.
Landbouw werd ook als bijberoep uitgeoefend. Tot ver in de 20e eeuw werden landbouw en oogst meestal met de hand gedaan; pas vanaf de jaren 1950 deden tractoren hun intrede. De economische opleving, de groeiende koopkracht, de automatisering en de veranderingen in de voedselproductie leidden ertoe dat de deeltijdse landbouw in de jaren 1960 werd opgegeven. Aan het begin van de jaren 1970 bestond er geen deeltijdlandbouw meer. Schmallenberg deeltijdlandbouw niet meer.

Tot de jaren 1960 waren koeien een natuurlijk onderdeel van het straatbeeld: hier in de straat "Auf der Mauer".

Hier zien we een typisch uitzicht voor het Amtshaus tot de jaren 1960.

Koeien voor de schiettent.

Plattegrond van een huis zoals het werd gebouwd in 1822: Mensen woonden aan de voorkant, dieren aan de achterkant.

Wasmachine met houten kuip, die ook werd gebruikt voor het koken van worsten tijdens het slachten.

Graanoogst op Gleierbrück.

Graanoogst rond Eslohe rond 1920.

Hooioogst in Burbach.

Gesneden stro wordt op de kop over de loopbrug gedragen, 1934 op Altenhundem.

De herder van de gemeenschap hoedt de koeien.

Herder aan het werk.

Varkens hoeden bij Hallenberg.

Houthakken in Schmallenberg rond 1910.

1
Beste gasten!
Wij beantwoorden uw vragen over het Schmallenberg Sauerland en de vakantieregio Eslohe graag via Whatsapp tijdens onze openingstijden. Met een klik op het symbool rechtsonder bent u al een stap dichter bij uw ontspannende vakantie.