De volgende ochtend kwam districtscommissaris Pilgrim van Meschede in de stad om de wederopbouw te starten. Dit was minder dan drie jaar later voltooid. De redenen hiervoor waren het eenvoudige Arnsberg De redenen hiervoor waren het eenvoudige ontwikkelingsplan en de goede financiële situatie van de inwoners van Schmallenberg - ondanks de ramp - omdat de Pruisische brandverzekering en talrijke hulpgoederen de burgers ondersteunden. Het nieuwe Arnsberg plan op de tekentafel beoogde dat Schmallenberg leek op een ladder door de twee parallelle hoofdstraten met hun dwarsstraten. De grotere eigendommen bevonden zich op wat nu Weststraße is. Het was een zeer eenvoudige maar effectieve lay-out, de verdeling van de kavels langs de wegen was eenvoudiger en het was mogelijk om de ontwikkeling op de heuvelruggen boven de Lenne en zelfs te optimaliseren, omdat het stadsgebied verdubbeld kon worden door de stadsmuur af te breken.

Door de verbreding van de hoofdstraten zijn de vrijstaande huizen nu gebouwd in een dakvoetpositie, d.w.z. met het dak evenwijdig aan de straatkant. In het centrum van Schmallenberg zijn twee daktypes te vinden: het zadeldak en het kreupele schilddak. De huizen waren allemaal symmetrisch, met drie of vijf assen en de ingang van het huis bevond zich altijd in het midden. De huizen in Schmallenberg waren gebaseerd op de classicistische bouwstijl, maar weerspiegelden ook de typische stijl van het Sauerland: ze waren bedekt met leisteen uit de regio en wit gepleisterd om te herinneren aan de oude vakwerkhuizen. Ondanks deze architectonische uniformiteit oogt het stadscentrum helemaal niet saai; Sondern vult elkaar aan en vormt zo een samenhangend geheel. Dit wordt ook gewaarborgd door het feit dat nieuwe gebouwen opgaan in de oude patronen.